W ramach chrześcijańskiego pochówku zmarłych, który odbywa się również w Kościele Katolickim, coraz częściej praktykowana jest kremacja zwłok. Bywa, że działanie to jeszcze napotyka na niechęć i obawy ze strony katolików, którzy zastanawiają się czy jest ona zgodna z naukami Kościoła.
Kremacja a Kościół Katolicki na przestrzeni wieków
Katolicy starszego pokolenia często nie wyobrażają sobie pochówku w formie kremacji. Według nauki chrześcijańskiej zwyczaj grzebania zwłok ludzkich w ziemi cmentarnej to obrządek praktykowany już od czasów narodzin Chrystusa. To wówczas dokonywano złożenia ciał Żydów w przygotowanych grobach. Według Ojców Kościoła praktyka kremacji zwłok ludzkich zaprzecza idei zmartwychwstania w Dniu Sądu Ostatecznego. Duchowni Kościoła Katolickiego do późnych lat 60 ubiegłego wieku nie aprobowali tego typu pogrzebów, uważając je za pogańskie, inspirowane okresem dawnego Rzymu i Starożytnej Grecji. Kościół Katolicki stanowczo zabraniał kremacji, ponieważ przypominała także egzekucje praktykowane w czasach Inkwizycji – palenie na stosie heretyków i osób uznawanych za innowierców.
Polecane
Przez redakcję
Gdzie najczęściej pojawia się grzyb i dlaczego?
Storytelling w prezentacjach multimedialnych
Rzeczoznawca budowlany pomoże przy popękanej posadzce
Kremacja a Kodeks Prawa Kanonicznego
Przez dziesięciolecia Ojcowie Kościoła uważali, że ciała zmarłych poddane spaleniu nie są godnie i uroczyście żegnane. Na potwierdzenie tych argumentów wysuwali przykłady z historii, kiedy to słynący ze swoich okrutnych podbojów Wikingowie mieli zwyczaj palenia swoich zmarłych na przygotowanych w tym celu stosach. Kodeks Prawa Kanonicznego z 1917 roku wyraźnie zakazywał wszystkim katolikom kremowania zwłok ludzkich, ponieważ uznawał je za wyraźny przejaw braku wiary w zmartwychwstanie i życie pozagrobowe. Postawa Kościoła utrzymała się aż do Soboru Watykańskiego w 1965 roku. Po tym czasie Kościół Katolicki zdecydowanie zmienił swoje poglądy w sprawie kremacji. Wpływ na to miały różne wydarzenia, głównie względy ekonomiczne, urbanistyczne i nagły przyrost demograficzny, który można było zaobserwować w drugiej połowie XX wieku.
Istotne zmiany wobec kremacji po Soborze Watykańskim w 1965 r.
W latach 70 i 80 ubiegłego wieku zaczęto praktykować kremowanie zmarłych z zachowaniem katolickiego obrządku religijnego. Zmiany urbanistyczne, demograficzne, a także względy ekologiczne sprawiły, że Kościół posoborowy otworzył się na nowe formy pogrzebu, mimo iż w dalszym ciągu uważane były za przejaw zbytniej nowoczesności. Obecnie obserwuje się nieustanne powiększanie aglomeracji miejskich. Przekreśla to szansę na tworzenie nowych cmentarzy, dlatego też coraz więcej kościołów buduje kolumbaria, w których mieszczą się urny z prochami skremowanych zmarłych.
Jest to rozwiązanie praktyczne, ponieważ eliminuje potrzebę przygotowania miejsca w ziemi cmentarnej. Według nauk Kościoła posoborowego duchowny może zezwolić na kremację zwłok ludzkich. Jednakże rodzina zmarłego nie powinna rezygnować z tradycyjnego grzebania ciała w ziemi cmentarnej, bowiem jest to czytelny znak wiary w zmartwychwstanie. Uznaje się, że kremacja ciała jest zgodna z obrządkiem religijnym, jaki obowiązuje w Kościele Katolickim. Przestrzeganie zasady tradycyjnego grzebania w ziemi osoby skremowanej zostało wpisane w Kodeks Prawa Kanonicznego.
Stosunek Kościoła Katolickiego do kremacji w XXI wieku
W 1987 roku mimo zasadniczych zmian, Kościół Katolicki w dalszym ciągu był nieufny wobec praktyki współczesnej kremacji, uznając ją za niewłaściwą z punktu widzenia liturgii. Dlatego też większość kapłanów zalecało, aby w trakcie nabożeństwa pogrzebowego ciało osoby zmarłej było wniesione do kościoła w tradycyjnej trumnie, a dopiero później poddane kremacji.
Współcześnie z tego rozwiązania korzysta coraz więcej wiernych, którzy decydują się na wykupienie nisz urnowych w kolumbariach. Dotyczy to głównie mieszkańców wielkich aglomeracji, w których brakuje miejsca na cmentarzach. W dalszym ciągu zakazana jest kremacja ciał zmarłych i rozsypywanie ich prochów na niepoświęconej ziemi bądź też w miejscu nieprzeznaczonym do pochówku. Tego typu działania są niezgodne z wiarą chrześcijańską i przepisami Sanepidu.
Z roku na rok kremacja zyskuje w Polsce i na świecie na popularności. Kościół Katolicki dopuszcza tę formę pochówku zmarłego, jednak na odgórnie ustalonych zasadach, jasno opisanych w Kodeksie Prawa Kanonicznego.